Pin Li-Po (Lithium Polymer) là loại Pin thường dùng trong xe ô tô R/C (viết tắt của Radio-Control) hay máy báy không người lái. Là loại pin có thể sạc và sử dụng nhiều lần. Vì thể làm thể nào để sạc-xả đúng cách, tối ưu hóa một viên Pin LiPo để sử dụng lâu dài ? Ở bài viết này chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu hơn về loại pin này.

Trước hết ta cần hiểu Pin Li-Po là gì ? Pin Li-Po hoạt động dựa trên nguyên lý trao đổi lithium ion giữa các cực âm và dương làm bằng lithium cacbon, điểm khác biệt giữa các dòng pin là ở chất điện phân của chúng. Ở pin Li-Po chất điện phân là dạng polymer khô, tương tự như một miếng nhựa mỏng. Miếng phim này được kẹp (thực sự là ghép lá) giữa cực dương và cực âm của pin cho phép trao đổi ion-do đó có tên là lithium polymer.Do đó pin Li-Po thường rất mỏng với các hình dạng và kích thước của cell pin khác nhau.

Ưu điểm của dòng Pin Li-Po

• Có dung lượng lớn, dòng xả cao.
• Kích thước đa dạng, rất nhẹ.

Nhược điểm của dòng Pin Li-Po

• Giá thành đắt hơn so với các dòng Pin khác.
• Tuổi thọ pin bị ảnh hưởng nếu sử dụng không đúng cách (sạc-xả sai cách)

Cách sạc các loại Pin Li-Po

Trước tiên, ta cần nắm rõ các thông số trên 1 viên Pin LiPo

Một cell Pin LiPo có điện thế 3.7V – đây là điện áp trung bình của mỗi một cell pin. Còn Pin 2 cell, 3 cell (gọi tắt là pin 2s, pin 3s) để biết điện áp của chúng bạn chỉ cần nhân lên. Ví dụ: Pin 2s có điện áp là (3,7V) x2=7.4V. Bộ sạc của Pin Li-Po thường là sạc tiêu chuẩn, số volt và dòng ra phụ thuộc vào từng loại pin. Ví dụ: pin 7.4V 2000mAh thì dùng sạc 7.4V dòng ra từ 1-1.5A. Khi sạc đầy, 1 cell pin đạt tới điện áp là 4.2. Mỗi viên pin đều có mạch quản lý nguồn để tránh xạc quá đầy. Khi bạn sạc đến 98-99%, mạch quản lý sẽ giảm dòng điện đi vào pin, để dễ quản lý mức điện áp 4.2V. Có một lưu ý là pin Li-po chỉ sạc lên được 4.2V trong những lần đầu, về sau chỉ lên được 4.15-4.18V một cell mà thôi.

Hiện nay, trên thị trường có loại sạc cân bằng, giúp cân bằng điện thế trên từng cell pin, tránh việc 1 cell bị tụt áp trước khi xả ở pin nhiều hơn 1s (2s, 3s trở lên). Bạn nên sử dụng loại sạc có mạch cân bằng để tránh hỏng hóc cũng như cháy nổ trong quá trình sạc pin.

Khi sử dụng Pin Li-Po, nhà sản xuất khuyến cáo bạn không nên xả pin quá sâu. Mức điện áp được khuyến cáo là 3.25V. Một viên Pin được xả đến 3V thì sẽ giảm đáng kể tuổi thọ của pin, tệ hơn nữa là có thể gây chết cell pin và không có cách nào khôi phục lại. Bạn chỉ nên sử dụng 80% dung lượng của pin. Ví dụ: với pin 2s 2000mAh 7.4V bạn chỉ nên sử dụng 1600mAh tương đương với điện áp 6.5V là phải sạc lại pin.

Tuy nhiên bạn không nhất thiết phải căn đúng 20% để sạc pin. Có thể sạc bất cứ lúc nào trên 20%, và có thể rút ra bất cứ lúc nào mà không cần đợi Pin đầy. Điều này không hề ảnh hưởng đến tuổi thọ của pin.

Tuổi thọ trung bình của một viên pin LiPo thường được 1000 vòng sạc xả, sau khoảng 300 vòng sạc xả thì dung lượng thực tế bị giảm đi 20%. 1 vòng sạc-xả là Khi bạn mua pin về, thường viên pin sẽ có dung lượng 45-50% dung lượng tối đa của chúng ( đây là cách bảo quản pin tốt nhất ), sau đó sạc lên 100%, rồi bạn xả về 50%, rồi sạc đầy lại.Đây là 1 vòng sạc-xả.

Thường khi mua Pin, người bán sẽ có bán kèm luôn sạc. Nhưng bạn cũng cần lưu ý một số điều để tránh mắc phải sai lầm. Không bao giờ sử dụng dòng xả lớn hơn 1 lần so với dung lượng pin.Ví dụ bạn có pin 2s 7.4V dung lượng 2000mAh tức 2A. Bạn chỉ nên dùng sạc 7.4V dòng ra 1-1.5A là tốt nhất

Rô-đa cho pin Lipo: khi mua pin mới thường là dung lượng 50%, bạn nên sạc đầy rồi mới dùng, cũng như không nên chơi quá lâu để pin quá nóng.

Cách lưu trữ và bảo quản pin Li-Po khi không sử dụng

Khi không sử dụng, nếu bạn đã trót sạc đầy viên pin thì nên cất giữ ở nơi thoáng mát. Tuy nhiên bạn chỉ nên cất giữ dưới 4 ngày, còn nếu có ý định cất giữ lâu hơn hãy xả pin về điện áp 40-50% điện áp của nó. Ngoài ra nếu cất giữ quá lâu, sạc định kỳ 6 tháng đưa pin về 3.85V (50%) thì tuổi thọ của pin sẽ bền hơn.

Cách xử lý pin Li-Po bị phù

Đôi khi bạn sạc pin rồi để qua đêm, hoặc sử dụng không đúng cách khiến pin bị phù, kích thước phồng lên gấp đôi. Để xử lý, bạn cần tìm một cục sạc có điện áp và dòng ra phù hợp với viên pin của bạn, quan trong là có chế độ Store Charge (sạc lên tầm 45-50% – giống như khi bạn bảo quản pin), hoặc có cách nào khác sạc pin lên 45-50% cũng được. Sau đó bạn sạc viên pin hỏng ở chế đó Store Charge, rồi đem cất. Cứ vài ngày đem sạc đầy rồi lại xả về mức 45-50%. Sau vài lần pin sẽ xẹp lại, bạn lấy băng keo quấn chặt viên pin lại rồi sài bình thường.

Sau đây là bảng tóm tắt giúp bạn dễ nắm bắt cách sử dụng hơn: